Dat we de baan kregen werd ons verteld dat de baan ooit door een heuse baron gemaakt was in een kamertje in zijn kasteeltje. Dat bleek gedeeltelijk waar, de man was geen baron. Voor het verhaal blijven we de myth gewoon volhouden.
De hobbyclub kreeg de baan geschonken onder voorwaarde dat wij de baan rijdend zouden houden en af en toe tentoon zouden stellen. In de afgelopen jaren hebben diverse leden al aan de baan gewerkt om hem weer werkend te maken voor zowel de rails als de techniek in de treinen.
Na de verhuizing van de club naar de kelder in 2003 was er eerst sprake om de baan niet meer op te bouwen. Een paar leden vonden dat eeuwig zonde en besloten om de baan vernieuwd op te bouwen. De electronica van de baan was echter zo onveilig, verouderd en onbetrouwbaar dat gebruik niet meer op een veilige manier mogelijk was. Ook de vorm van de baan kon niet meer gehandhaafd blijven. Er is toen een rechthoekige tafel gemaakt en daarop hebben de leden met de rails een 8 en een cirkel ineen als sporenplan neergelegd. De 8 is om de trein te kunnen laten keren zonder de rijrichting wals in de trein te hoeven gebruiken.
De brug die in de baan was opgenomen is niet terug geplaatst door ruimte gebrek maar kan misschien later nog eens gebruikt worden. Om de wissels te kunnen bedienen zijn er door de leden nieuwe trekstangen gemaakt want die kwamen we tekort.
De baan
Een van onze leden heeft al diversen problemen aan de baan verholpen en heeft onder andere een wiel van een geel treinstel vervangen, heeft de stroomafnemers weer gemaakt en is nu bezig de rails van de baan te reviseren. In onze ogen is die baan nog nooit zo mooi geweest en heeft eigenlijk een hele metamorfose aan de baan veroorzaakt. Alle rails is ondertussen al vernieuwd en nu ziet de 50 jaar oude rails er uit of het net uit de winkel komt. Ook het oude stationsgebouw is van de onderplaat ontdaan zodat de rails nu vlak op de tafel ligt en de bovenleiding is nu niet meer aan het stationsgebouw vast gemaakt waardoor het nu ook mogelijk is om het stationsgebouw weg te halen of te verplaatsen.
Onderaan de foto’s kunt meer lezen over de motortechniek.
Voor iedereen die geïnteresseerd is in de techniek van de treinen die op deze baan rijden met een rijrichting wals kunnen rustig verder lezen.
De rijrichting wals van de treinen
De baan is ooit opgezet om te rijden op 35 Volt. Omdat dit spanningspercentage weinig voorkomt is een tijdje gewerkt met 24 Volt en dat was duidelijk te merken aan de treinen. De blauwe locomotief die op deze baan reed was haast niet vooruit te branden. Gelukkig konden we aan een transformator komen die 2x 35Volt levert. De treinstellen van de baronessbaan hebben een z.g.n. rijrichting wals.
Even een basis techniek elektromotoren: Als er een spanning op deze motoren wordt gezet dan creëert het anker van de motor een magnetisch veld, dat veld doet niets als er geen ander magnetisch veld in de omgeving is. Als er wel 2 magnetische velden zijn dan kunnen deze twee magnetische velden elkaar aantrekken of afstoten en krijg je een beweging. Om dat andere magnetische veld te maken kan je vaste magneten gebruiken of deze magneetvelden maken door middel van spoelen waar je spanning doorheen stuurt waardoor het magnetisch veld wordt opgewekt.
De voeding
De treinen werkten vroeger op een spanning van 35 Volt en om de rijrichting wals te kunnen bedienen moet de spanning van de rails en de bovenleiding omgekeerd worden en dat betekend dat sommige stukken van de baan spanningsloos gemaakt moeten kunnen worden want anders gaan alle treinen opeens de andere kant op.
Om die problemen te voorkomen was het plan om de rails één geheel te houden zonder isolaties en de bovenleiding in sectie’s te verdelen met isolaties. Omdat de transformator die we hadden gevonden 2x 35Volt leverde, hebben we 1x 35 Volt positief en 1x 35 Volt negatief gemaakt met een gezamenlijke nul en schakelen we of 35 Volt positief om te rijden of 35 Volt negatief om de rijrichting te schakelen t.o.v. de rails die nul is.
Om een rijrichting te veranderen moet je de plus en de min verwisselen als het motortje een vaste magneet als velden heeft. Maar als je een motortje hebt met spoelen als velden dan lukt het omkeren van de draairichting niet door de draden te verwisselen. De spanning tussen de velden en de spoelen moet omgekeerd worden om een verschil van magnetisch veld te krijgen tussen het anker en de velden.
Schema 1 toont het magnetisch veld.
Schema 2 toont hoe de spanning door veld1 via de koolborstels naar het anker gaat en van het anker via de koolborstels weer naar het veld.
Schema 3 toont het zelfde maar nu gaat het anders door het anker.
Hierdoor heeft het anker een ander magnetisch veld dan de velden waardoor de motor de andere kant op zal draaien. Tot zover de basis kennis.
Hoewel de baronessebaan gelijkstroom op de bovenleiding heeft, hebben de treinen wisselstroommotoren. Elk treinstel heeft een schakelwals die omschakelt als de spanning tussen de rails en de bovenleiding omgekeerd wordt. Tja en dat wordt dus nu mijn uitdaging. Ik wil op de rails 70 Volt nul wisselstroom zetten en om te rijden met de treinen 35 V plus op de bovenleiding. Wil ik de rijwals omschakelen dan moet er op die sectie van de bovenleiding 35V min staan.
Boven zien we een 220V naar 70 V trafo met midden aftakking. Ofwel 220 V naar 2x 35V. De onderste aftakking is 35 V negatief t.o.v. de midden aftakking. De midden aftakking verbinden we met de rails en de onderste draad via een diodebrug met een schakelaar zodat er 35 V negatief op één poot van de schakelaar staat en de bovenste draad via een diodebrug met de andere poot van de schakelaar. Door nu de schakelaar ook te verbinden met de bovenleiding kunnen we dus de spanning omkeren zonder de rails te hoeven schakelen.
De blauwe locomotief heeft al goed gereden op de nieuwe baan maar helaas heeft deze locomotief nu wat problemen, hij rijdt alleen heel traag. Een clublid vertelde dat de min spanning van de loc niet via de wielen moest gaan maar via een sleper naar de rails en dat hebben de leden voor elkaar gekregen met behulp van een koperen strip.